Sipelsop: Friese uiensoep

Wat is uiensoep zonder kaas? Precies, niet af, niet zoals het hoort. Zonder de kaas is het gewoon niet compleet. Het is als asperges zonder ham of frambozen en witte chocolade. Uiteraard doen deze ingrediënten het ook goed met andere smaken maar sommige combi's zijn gewoon net even beter. Zoals uiensoep met kaas dus. Wat voor kaas dat maakt niet veel uit. Maar net waar je trek in hebt als ie maar een beetje pittig is. Bijvoorbeeld een oude Leidse geraspt of een fijne Roquefort in stukjes. Over de soep gestrooid voor het serveren of op een stokbroodje gegratineerd onder de grill.

Uiensoep was vroeger iets wat bij ons thuis met regelmaat op het menu stond. Een het is van de gerechten waarvan ik intens kon en kan genieten. Vooral omdat dat geserveerd werd met stokbrood en smeerkaas om in de soep te dopen. Het was dus de bedoeling om het brood met kaas te besmeren, dat door de soep te halen en dan op te eten. Maar al gauw werd het brood geloosd en bleef de smeerkaas over. Het was wat smeerkaas uit het bakje lepelen, dan door de soep scheppen en hop het mondje in. Smullen. Dat kan natuurlijk ook bij deze variant al is dit toch het lekkerst met Friese nagelkaas en die zit bij mijn weten niet smeerbaar in een kuipje.

Friese uiensoep (4 personen)

• 4 eieren
• 500 g uien
• 50 g boter
• 40 g bloem
• 1 liter groentebouillon
• 100 g geraspte kaas (liefst Friese nagelkaas)
• 1 tl azijn
• Peper, zout & nootmuskaat

Kook de eieren in 10 minuten hard. Maak de uien schoon en snij in parten of ringen. Smelt in een soeppan de boter er doe de uien erbij. Bak dit alles voor 10 minuten met de deksel op de pan tot dat de uien glazig zijn maar niet bruin. Zeef de bloem er over, roer goed door en bak nog even mee. Voeg de bouillon toe en roer goed door en laat 15 minuten zachtjes doorkoken. Breng op smaak met de azijn, peper, zout en nootmuskaat. Voor het serveren prak je een ei per persoon in een soepkom fijn en schept hierop de soep. Bestrooien met wat kaas en klaar.

Gekarameliseerde witlof in gruyèresaus en krokante ham

Witlof, witloof of Brussels lof. Als kind moest ik er niet veel van hebben. Al waren bietjes in mijn ogen nog erger. Het was niet echt vies maar lekker vond ik het ook niet. Maar naarmate je ouder wordt, leer je de smaak te waarderen. De Engelsen hebben daar een prachtige term voor namelijk: an acquired taste. Letterlijk betekent het een verworven smaak, een die moet worden aangeleerd.

Vanwege het bittertje in de witlof vinden veel mensen het niet lekker net als ik in mijn kindertijd. Tegenwoordig loopt het water me in de mond als ik aan de Hollandse klassieker witlof met ham en kaas denk. Zeker als je er een gratin van maakt waarbij het met ham omwikkelde witlofje verdrinkt in een fijne kaassaus onder de grill. Ook lekker is gekarameliseerde witlof en het is net even anders. Bijvoorbeeld deze witlof met ham en kaas uit een editie van Foodies magazine.

Gekarameliseerde witlof in gruyèresaus met krokante ham (4 personen)

• 4 plakken parmaham
• 3 eetlepels boter
• 2 eetlepels bloem
• 250 ml melk
• 50 g gruyère, geraspt
• 8 stronkjes witlof
• 1 eetlepel olie
• 1 eetlepel suiker
•  verse tijm

Bak in een droge koekenpan de ham krokant en laat afkoelen op keukenpapier. Maak in een sauspan van de boter en bloem een roux en bak een minuut om matig vuur. Voeg, al roerend, beetje bij beetje de melk toe en, heel belangrijk, roer deze iedere keer glad. Blijf melk toevoegen en roeren  tot je een lamme arm hebt en er een saus is ontstaan zonder klontjes. Breng aan de kook voor 2 minuten. Roer de kaas er door en breng op smaak met zout en peper.

Doe wat boter in een koekenpan en laat smelten. Snij de stronkjes in de lengte door midden. Bestrooi de binnenkanten met wat suiker en leg met de suiker kant in de pan. Bak op middelhoog vuur voor 5 minuten. Keer de witlofjes en voeg twee eetlepels water toe en laat onder een deksel gaar stoven. Keer voor het serveren nog op de suiker kant en laat nog even verder karameliseren.

Verdeel de warme kaassaus als laagje over diepe borden en leg per persoon twee stronkjes in de saus. Strooi de verkruimelde krokante ham er over en ris wat tijm van de takjes. Sprenkel nog wat olie over het bord en serveer. Lekker met aardappelpuree of gestoomde aardappeltjes.

Mmmmmmmmmm, Mangosmoothie!

Wakker worden of opstaan is geen hobby van mij. Doordeweeks gaat de wekker steevast te vroeg waardoor ik bekend sta als een echte snoozer. Ik mep die wekker toch tenminste drie keer uit voordat ik überhaupt er over denk om een voet buiten deken te steken. En door al dat gesnooze moet ik mij in het verdere ochtendritueel altijd het apelazarus haasten. Dus wat is er dan makkelijker om het ontbijt uit te stellen tot achter de computer op kantoor.

Tijd om rustig te eten is er dus niet bij. Maar ook het zelf maken kost te veel tijd. In het gejakker eindig altijd bij de Ap-to-go voor een kleffe croissant of een te lang gebakken platgeslagen pain au chocolat. Die gaat dan mee naar kantoor om te worden genuttigd met een kop thee. Niet echt een verantwoord ontbijt en al helemaal niet volgens het Voedingsbureau. Ik heb wel eens geprobeerd om voor het slapen gaan wat bammetjes te klussen zodat ze dan klaar liggen om tijdens de morning rush naar binnen gepropt te kunnen worden. Maar ook dat was geen succes het brood is meestal te droog om te weg te krijgen. Een vloeibare substantie is waarschijnlijk beter dus misschien dat deze smoothie dat wel het juiste haast-ontbijt is!

Mangosmoothie (2 personen)

• 1 mango, schoon en in stukjes
• 40 ml sinaasappelsap
• 4 eetlepels griekse yoghurt
• 2 theelepels suiker of honing

Maak de mango schoon en gooi samen met de andere ingredienten in de blender. Even laten draaien en tadaa... Een mango smoothie, lekker!

Dus als het zo simpel is dan zou je denken dat je dit de avond van te voren wel even kan maken. Dan heb je het in de ochtend zo voor het grijpen staan om te drinken tussen de bedrijven door.

Kastanjechampignon met Bleu d'Auvergne en spekkrokantjes

Vermaak voor de mond! Beter bekent onder de franse term amuse of eigenlijk amuse-bouche of amuse-gueule. Een prachtige naam voor de eenhapshapjes die geserveerd worden tussen de gangen van een menu door. In veel restaurants krijg je ze tegenwoordig vaak voorafgaand aan het diner als klein voorproefje op de kunsten van de kok om de smaakpapillen te prikkelen en de spijsvertering op gang te brengen.

Deze heerlijkheden komen in oneindig veel variaties en gedaanten voor en worden vaak geserveerd op lepels, kleine schaaltjes of in kleine glaasjes. De ingrediënten zijn meestal toch wat luxueuzer dan bij een "gewone" borrelhap en zorgen vaak voor ware smaakexplosies in de mond. Het maakt daardoor de gelegenheid vaak extra feestelijk. Al vast wat inspiratie voor de aankomende feestmaand. En hoe leuk is het om in december je vrienden te verrassen met bijvoorbeeld een amuse-diner.

Kastanjechampignons met Bleu d'Auvergne en spekkrokkantjes

• Kastanjechampignons
• Bleu d'Auvergne
• Biologische spekreepjes
• Rucola
• Citroensap, honing en olijfolie

Snijd de spekjes fijn en bak ze tot ze krokant zijn. Laat uitlekken op keukenpapier. Maak de champignons schoon en verwijder het steeltje. Vul de champignons met kaas en zet in een ovenschaal. Bak in een oven op 200 °C voor 10 minuten. Leg in de tussentijd wat rucola op de lepels en roer het citroensap, honing en olijfolie door elkaar. Haal de champignons uit de oven en leg op elke lepel een champignon. Besprenkel met de dressing en strooi de spekjes er over. Serveer direct.

Warme chocoladepotjes

Chocolade, oh, chocolade! Het bruine goud. Ik ben een vrouw en dus hou ik van chocolade. Genetisch bepaalt, schijnt. Ik kan er intens genieten en voor mij geldt hoe puurder hoe liever. Helemaal als het ergens in wordt verwerkt. Al hoewel een stukje wit er ook altijd wel in gaat, maar is dat eigenlijk geen echte choco. Het gaat mij ook voornamelijk om de smaak en in tegenstelling tot vele anderen kan ik dan ook weken doen met een reep.Het iets wat ik vooral associeer met de donkere dagen en eet het zomers dan ook bijna niet. Toch fijn dat de herfst zich nu begint aan te dienen.

Chocolade troost, ontspant, pept op, maakt euforisch en sommige vrouwen verkiezen het zelfs boven seks. Al eeuwen lang wordt chocolade als afrodisiacum bestempeld. En een Duits onlineonderzoek heeft aangetoond dat wij vrouwen na het eten van chocolade meer zin in seks krijgen (ja, heus!). De Azteken (1200- 1521) hadden het toen dus al bij het rechte eind. Mannen doe je voordeel er mee en verwen je geliefde en jezelf met dit heerlijke nagerecht. Daarnaast heeft chocola door de antioxidanten een gunstig effect op de bloeddruk en bloedvaten. Maar ook hier geldt wel hoe hoger het cacao-gehalte hoe beter en uiteraard met mate, 10 gram pure chocolade per dag is voldoende.

Door die vele positieve effecten en uiteraard het allerbelangrijkst: de goddelijke smaak, is het helemaal geen straf om er met regelmaat van te eten of iets mee te maken. Dit recept is een van lekkerste nagerechten die een choc-o-holic zoals ik zich kan wensen. Een stevige pure smaak en een hemelse smeuïge binnenkant. Ik heb deze potjes al vaker gemaakt en het is steevast een hit om gasten voor te zetten.

Warme chocoladepotjes (2 personen)

• 100 g extra pure chocolade, in stukken
• 50 g ongezouten roomboter
• 50 g fijne kristalsuiker
• 1 ei
• 1 eetlepel bloem
• evt. room of crème fraîche voor erbij

Verwarm de oven voor op 220 °C. Smelt intussen in een kom de chocolade en boter au bain-marie en roer het geheel goed door elkaar. Laat het chocolademengsel iets afkoelen. Roer in een aparte kom het ei, de suiker en bloem door elkaar. Voeg het eimengsel bij het chocolademengsel en roer goed door elkaar. Verdeel het mengsel over twee ramekins (souflebakjes) en zet in de oven voor 12-15 minuten. De potjes moeten in het midden nog smeuïg zijn en op een lekkere warme, dikke chocoladepasta lijken. Serveer warm en eventueel met room of crème fraîche.